Αν και τα ενεργειακά ποτά είναι αρκετά δημοφιλή- η αξία στην παγκόσμια αγορά το 2013 έφτανε τα 39 δις ενώ για το 2021 προβλέπεται να εκτοξευτεί στα 61 δις- εντούτοις έχουν κακή φήμη σε οτι αφορά τις επιπτώσεις στην υγεία μας.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, μπορούν να θέσουν σε κίνδυνο την δημόσια υγεία ενώ η Αμερικανική Παιδιατρική Ακαδημία προειδοποιεί ότι τα παιδιά δεν πρέπει να τα καταναλώνουν. Από την άλλη η Αμερικανική Ενωση Ποτών αναφέρεται στην ασφάλεια των ενεργειακών ποτών υποστηρίζοντας ότι τα συστατικά που περιέχουν βρίσκονται και σε άλλες κοινές τροφές.
α)Ποια είναι όμως αυτά τα συστατικά και ποια επίδραση έχουν στο σώμα μας?
Τα περισσότερα ενεργειακά ποτά περιέχουν :
-μεγάλες ποσότητες καφεΐνης,
-πρόσθετη ζάχαρη
-βιταμίνες όπως η Β
-νόμιμα διεγερτικά όπως το guarana, ένα φυτό που φυτρώνει στον Αμαζόνιο
-Αμινοξέα όπως η ταυρίνη, που βρίσκεται με φυσικό τρόπο στο κρέας και το ψάρι
– l -καρνιτίνη, μια ουσία που βρίσκεται στο σώμα μας και μετατρέπει το λίπος σε ενέργεια
Η ανησυχία προκύπτει από το γεγονός ότι αυτές οι βιταμίνες και τα αμινοξέα συγκεντρώνονται σε μεγαλύτερες ποσότητες απ’ ότι συνήθως βρίσκονται στα φυτά και το φαγητό ενώ ο συνδυασμός με την καφεΐνη ενισχύει την επίδραση της στον οργανισμό, αναφέρει η Katherine Zeratsky , κλινική διαιτολόγος στο Mayo Clinic του Rochester, Minnesota.
Εχουν αναφερθεί αρκετές περιπτώσεις με καρδιακά επεισόδια μετά την κατανάλωση παραπάνω του ενός ενεργειακού ποτού ενώ μετά από περαιτέρω τοξικολογική εξέταση δεν προκύπτει τίποτα το ασυνήθιστο πέρα από τα υψηλά ποσοστά καφεΐνης και ταυρίνης , αναφέρει η Higgins, η οποία ηγείται πολλαπλών ερευνών στο θέμα του ενεργειακού ποτού.
Με την καφεΐνη, την ζάχαρη και τα διεγερτικά αναφέρει πως πρέπει να γίνει περαιτέρω έρευνα στο κατά πόσο αυτά τα συστατικά μπορεί να οδηγήσουν σε αρνητικά αποτελέσματα για την υγεία.
Ειδικά για μερικές ομάδες ανθρώπων μπορεί να είναι πιθανώς επικίνδυνο ειδικότερα:
-στα άτομα που είναι κάτω των 18
-σε εγκύους
-σε άτομα με ευαισθησία στην καφεΐνη
-σε άτομα που δεν καταναλώνουν καφεΐνη σε καθημερινή βάση
-σε άτομα υπό φαρμακευτική αγωγή
Η Rachel Hicks, εκπρόσωπος της Αμερικανικής Ενωσης Ποτών αναφέρει ότι πολλοί άνθρωποι ανά τον κόσμο καταναλώνουν με ασφάλεια αυτού του είδους ποτά για πάνω από 25 χρόνια, ενώ πολλά από τα συστατικά όπως η ταυρίνη και η βιταμίνη Β βρίσκονται σε πολλά τρόφιμα. Τα ενεργειακά ποτά έχουν μελετηθεί ενδελεχώς και έχουν θεωρηθεί ασφαλή για κατανάλωση από τις κυβερνητικές αρχές και παγκοσμίως συμπεριλαμβανομένης και μιας πρόσφατης αναφοράς από την Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων. Οι ηγετικές αμερικανικές κατασκευάστριες εταιρείες υπερβαίνουν από επιλογή τους όλα τα υποχρεωτικά μέτρα που πρέπει να λαμβάνουν σε ότι αφορά την υπεύθυνη σήμανση, ενώ οι πρακτικές μάρκετινγκ περιλαμβάνουν την αναλυτική προβολή του περιεχομένου της καφεΐνης,.
Επίσης το 2015 η EFSA συμπέρανε οτι είναι απίθανο το συστατικό της ταυρίνης να αλληλεπιδρά ή να αυξάνει την επίδραση της καφεΐνης.
β)Επιπτώσεις στην λειτουργία των αρτηριών
Μετά την κατανάλωση ενός ενεργειακού ποτού, παρατηρείται συνήθως αύξηση του καρδιακού παλμού. Η καρδιά χτυπά γρήγορα, προκαλώντας κίνδυνο για την υγεία καθώς τα ενεργειακά ποτά όχι μόνο έχουν δείξει ότι αυξάνουν το βαθμό στρες , αυξάνουν τον παλμό της καρδιάς και την αρτηριακή πίεση, αλλά κάνουν το αίμα πιο παχύ, αναφέρει η Higgins. Εχουν υπάρξει αρκετές περιπτώσεις όπου άνθρωποι έπαθαν καρδιακό επεισόδιο μετά την κατανάλωση παραπάνω του ενός ενεργειακού ποτού, και όταν έκαναν περαιτέρω τοξικολογική ανάλυση δεν υπήρξε τίποτα το ασυνήθιστο πέρα από τα υψηλά ποσοστά καφεϊνης και ταυρίνης.
Σε μια περίπτωση ενος 28χρονου που ήπιε 8 κουτάκια και εισήχθη με καρδιακό επεισόδιο διαπιστώθηκε ότι οι αρτηρίες του είχαν φράξει. Και εδώ η περαιτέρω ανάλυση έδειξε υψηλές δόσεις ταυρίνης και καφεΐνης.
Η πιθανή αλληλεπίδραση της καφεΐνης με άλλα συστατικά στα ποτά μπορεί να έχει επίδραση στην λειτουργία των αρτηριών αναστέλλοντας την ομαλή διαστολή, ειδικά κατά την διάρκεια μιας άσκησης. Τα αιμοφόρα αγγεία της καρδιάς κατά την διάρκεια της άσκησης πρέπει να γίνονται μεγαλύτερα, να διαστέλλονται έτσι ώστε να μεταφέρεται το αίμα στην καρδιά.
Σύμφωνα με μια μικρή έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Περιοδικό της Αμερικανικής Ενωσης Καρδιολογίας διαπιστώθηκε οτι η κατανάλωση 32 ουγγιών του συγκεκριμένου ποτού σχετίζεται με περισσότερες αλλαγές στην καρδιακή ηλεκτρική δραστηριότητα αυξάνοντας την πίεση περισσότερο από κάθε άλλο ποτό με την ίδια ποσότητα καφείνης.. Βέβαια η έρευνα έγινε μόλις σε 18 άτομα.
γ) Ενεργειακά ποτά και ο εγκέφαλος
Με βάση την ποσότητα ενεργειακών ποτών που καταναλώνουμε, δόσεις καφεΐνης ίσες ή παραπάνω από 200 mg μπορεί να σχετίζονται με την δηλητηρίαση από καφεΐνη, σύμφωνα με έγγραφο που δημοσιεύτηκε στο διεθνές περιοδικό των επιστημών υγείας το 2015. Συμπτώματα που προκαλούνται είναι:
-ανησυχία
-αϋπνία
-γαστρεντερικός ερεθισμός
-συστροφή μυών
-περίοδοι μη αίσθησης κόπωσης
Τα περισσότερα εργαζόμενα άτομα που πίνουν 3 ή παραπάνω ενεργειακά ποτά είναι πιο πιθανό να κοιμούνται 4 ώρες την μέρα, ή λιγότερο από αυτούς που πίνουν 2 ή λιγότερΑ την μέρα.
Υπάρχουν ορισμένες αναφορές που συνδέουν την κατανάλωση ενεργειακού ποτού με την αύξηση των πιθανοτήτων για προβλήματα που σχετίζονται με την πνευματική υγεία, παρόλαυτά δεν υπάρχει σαφής έρευνα που να αποδεικνύει τον συσχετισμό.
δ)Η επίδραση στους νέους ανθρώπους
Οι άφθονες ποσότητες καφεϊνης που περιέχουν τα ποτά έχει οδηγήσει την Παιδιατρική Αμερικανική Ακαδημία να τα αποφεύγουν. Για τους εφήβους 12-18, η ακαδημία συνιστά ότι δεν πρέπει να ξεπεράσουν τα 100 ml ανά μέρα, ενώ άνω του ορίου υπάρχει αυξάνεται η πίεση στο αίμα, σύμφωνα με τον Zidenberg-Cherr.
Το 2017 υπήρξαν 1145 περιστατικά με παιδιά ηλικίας 12-17 ενώ το 2011 ο αριθμός είχε αυξηθεί στα 1499. Για τους περισσότερους ενηλίκους η κατανάλωση 400 ml καφείνης την μέρα είναι ασφαλής, σύμφωνα με την κλινική Mayo. Οι υγιείς ενήλικοι που επιλέγουν να πιούν ενεργειακά ποτά δεν πρέπει να ξεπερνούν το 1.
Πηγή: CNN